Исплата за неискористен одмор?

Надоместокот за неискористен годишен одмор е прилично ретка практика која се применува само во ретки случаи. Отсуството обично може да се пренесе во следната година, но има посебни случаи кога е можно да се бара надомест. Сепак, важно е да се знае во кои случаи е можно плаќање.

Секој вработен има право на годишен одмор, при што бројот на денови на одмор се определува според работниот ден, стажот, условите за работа и други фактори. Вообичаено, работникот има право на најмалку четири недели одмор, или 20 работни дена. Специфичниот број на денови зависи и од колективниот договор на компанијата.

Надомест за неискористен одмор само во ретки случаи:

Некористењето на годишниот одмор е ретка појава која ретко се користи. Вообичаено, вработениот го пренесува годишниот одмор за следната година, но има случаи кога може да бара надомест. Сепак, важно е да се разбере во кои случаи е возможно тоа. Прочитајте повеќе.

1. ГОДИШЕН ОДМОР

1.1. КОЈ ИМА ПРАВО НА ГОДИШЕН ОДМОР?
Секој вработен има право на годишен одмор. Годишниот одмор е уставно загарантирано право на секој вработен. Ниту една изјава или спогодба со која работникот ќе се откаже од годишниот одмор не важи. Таквите изјави се ништовни и не се земаат во предвид пред ниту една институција или суд.

1.2. КОГА СЕ СТЕКНУВА ПРАВОТО НА ГОДИШЕН ОДМОР?
Право на цел годишен одмор стекнува секој работник којшто без прекин работи минимум шест (6) месеци кај ист работодавач, без разлика на тоа дали работи на полно или скратено работно време. Работникот кој работел помалку од шест (6) месеци кај ист работодавач, нема целосен годишен одмор, но има право на два (2) дена платен одмор за секој месец поминат на работа.

1.3. НА КОЛКУ ДЕНОВИ ВО ГОДИНАТА РАБОТНИКОТ ИМА ПРАВО НА ГОДИШЕН ОДМОР?
Работникот кој се стекнал со право на цел годишен одмор – има право на најмалку 20 работни дена платен годишен одмор. Во 20-те работни дена на платен годишен одмор не се сметаат празниците, ниту викендите. Со договорот за вработување или со колективен договор бројот на денови на платен годишен одмор може да се зголеми до 26 работни дена, но не може да се намали под законскиот минимум од 20 работни дена.

1.4. КАКО МОЖЕ ДА СЕ КОРИСТИ ГОДИШНИОТ ОДМОР?
Годишниот одмор може да се користи во повеќе делови, во договор со работодавачот. Сепак, еден дел од годишниот одмор мора да трае најмалку две непрекинати работни недели. Во текот на една календарска година, работодавачот мора да обезбеди најмалку 12 работни дена годишен одмор, а остатокот работникот може да го користи до 30 јуни идната година.
Празниците, саботите и неделите и слободните денови, отсуствата поради боледување и други случаи на оправдано отсуство не се пресметуваат во деновите на платен годишен одмор.

5
1.5. ДАЛИ МОЖЕ ДА СЕ ПЛАТИ НЕИСКОРИСТЕНИОТ ГОДИШЕН ОДМОР?
Работникот има право да бара соодветен надоместок за неискористениот дел од годишниот одмор, само ако работниот однос не престанал по волја или вина на работникот и ако претходно додека работел побарал да си го искористи остатокот од годишниот одмор, но истото не му било овозможено. Доколку работникот сам дал отказ од работа или пак, добил отказ поради негова лична вина, тогаш нема право да бара надоместок за неискористен годишен одмор.

1.6. ШТО МОЖЕ ДА НАПРАВИ РАБОТНИКОТ АКО МУ СЕ ПРЕКРШУВА ПРАВОТО НА ГОДИШЕН ОДМОР?
Доколку работодавачот не му дозволил на работникот да го искористи остатокот од годишниот одмор, тогаш работникот може да го тужи работодавачот пред надлежен суд за надоместок на штета поради неискористен годишен одмор. За неискористен годишен одмор работникот може да бара и инспекциски надзор од трудовиот инспекторат. Во секој случај, правото на годишен одмор или надоместок за неискористен годишен одмор, работникот може да го бара пред надлежен суд, во рок од три (3) години од денот на настанување на обврската за работодавачот.

Други слични прашања и одговори?

• Како да побарам користење на годишен одмор?
Препорачиво е да се поднесе писмено барање во два (2) примероци (од кои едниот за работникот) за користење на годишен одмор во кое точно ќе се наведе кои денови се бараат да се одобрат како денови на годишен одмор и истото барање да се завери во архивата кај работодавачот. Доколку, нема поминато шест (6) месеци, работникот има право на користење на годишен одмор од два (2) работни дена за секој месец изминат на работа.

• Дали инспекторатот за труд може да наложи користење на годишен одмор?
Доколку инспекторатот за труд утврди постоење на одредени неправилности има право и обврска на работодавачот да му укаже на утврдените неправилности и да определи рок за нивно отстранување и/или да нареди да се преземат соодветни мерки и активности во рок којшто инспекторатот ќе го определи и/или да забрани работа во определна работна просторија или на одделно работно место или со определено орудие за работа.

• Што ако во текот на годината имам помалку од 20 платени денови годишен одмор?
Доколку во текот на годината работникот има искористено помалку работни денови од годишниот одмор, остатокот може да го искористи до 30 јуни следната година. За користење на денови од годишниот одмор, работникот треба да поднесе барање до работодавачот. Се препорачува барањето да е писмено. Доколку барањето не му биде одобрено, работникот се стекнува со право на надоместок за неискористување на годишен одмор. Ваквото право на надоместок за неискористен годишен одмор, работникот може да го бара
пред надлежен суд.

• Дали ако го тужам работодавачот за неискористен годишен одмор може да ми даде отказ од работа и кој е рокот за поднесување на тужбата?
Не. Поднесена тужба против работодавачот по било кој основ не е правен основ за отказ на работникот. Битно е, пред поднесување на тужбата, да се внимава на рокот од три (3) години од денот кога настанала обврската на работодавачот за исплаќање на надоместокот, бидејќи после овој рок правото е веќе застарено. За да настане обврската на работодавачот, работникот мора претходно да побарал користење на остатокот од годишниот одмор и работодавачот да не му го овозможил тоа.

• Што ако работодавачот ме малтретира затоа што сум пријавил/а неправилности во трудовиот инспекторат?
Во ваков случај, работникот може да поведе спор за вршење на психичко вознемирување (мобинг) на работно место. Поради поведувањето на постапка за правна заштита од вознемирување, на вработеното лице не може на посреден или непосреден начин да му се влошат условите за работа, односно не може да биде ставен во неповолна положба, посебно со намалување на заработувачката, преместување на друго работно место или спречување на напредување или стручно усовршување.

• Дали анонимно можам да пријавам прекршување на правото на годишен одмор?
Да, инспекторатот за труд прима и анонимни пријави.

*** Доколку сте заинтересирани да погледнете како се внесуваат нови отсутности во „Календарот за следење на отсутности во PANTHEON“, симнете го бесплатното видео кое го подговивме за Вас.

• како се внесува нова отсутност,
• како се водат годишни одмори,
• сите видови на отсутности кај вработените….